MULLIXHIU

                  BOTUAR PËR HERË TË PARË NË -"SHTIGJEVE TË VENDLINDJES" nr.3

Një nga degët e arrës që ndodhej pranë derës së mullirit ishte thyer dhe ashtu siç kishte rënë qe mbështetur në  çatinë e tij. Lëkundjet e vazhdueshme të shkaktuara nga era e rrëzuan atë përtokë. Qeni i trembur për herë të dytë nga krisja e fortë e rrëzimit të saj, zuri të lehte me tërbim brenda  kolibes.

Për herë të parë u zgjua i trembur së bashku me mullixhiun kur u thye dega. Krisja e dytë ja hoqi fare atë gjumë të trazuar. Pa mbaruar mirë të shtriturit dhe kuisjen, doli me vërtik jashtë saj dhe filloi të lehte duke ngritur turinjtë përpjetë. S’dinte se kujt duhej t'i lehte prandaj i u hakërrye erës. Pasi bëri dy-tre rrotullime në oborin e mullirit u ndal. Lehu në drejtim të portës. Duke mos marë përgjigje nga i zoti i tij, zbriti më të poshtë monopatit.

Kapërceu një vijë uji që ndahej nga përroi. Më tutje, kaloi nëpërmjet dy trarëve që shërbenin si vëndkalimi. Nuk shkoi përgjatë tij që derdhej në det, por rrëzë malit. Ai e dinte se ku ndodheshin disa fole lepujsh por nuk po ndjente erën e tyre. Atë, që atij i ngacmonte flegrat e hundës e që i gufonte zemra. I njihte mirë ato vënde. Nuk kishte lënë sqinte e ferrë pa shkelur e nuhatur. Në sa e sa prej tyre kishte ngritur këmbën e kishte shurruar.

Për një moment, e hoqi vëmëndjen nga kujtimet e tij dhe i u përqëndrua natyrës.  Zhurmave që i sillte ajo nga larg. Vazhdoi ecjen duke nuhatur e duke mbajtur veshët përpjetë. U ndodh përpara një gëmushe të madhe.  Uli kokën dhe futi turinjtë në brendësi të saj. U dha këmbëve dhe trupit duke kaluar nën të. Me mundim të madh doli matanë saj.  Këmbët i prekën rërën e butë e të lagët. Vuri re se ndodhej shumë larg vijës së detit. Me ndjesinë dhe nuhatjen e tij të përherëshme ai e kuptoi se dallgët gjatë gjithë natës kishin ardhur deri aty ku po i preknin këmbët. Ato shtynin njëra tjetrën përgjatë gjithë bregut. Pasi përplaseshin fort, tërhiqeshin rrafsh tij sikur ti kërkonin të falur.

Era i solli në vesh zhurmën e një përplasjeje të çuditëshme. Instiktivisht, drejtoi kokën andej nga vinte ajo por asgjë nuk pa. Zhurma vinte e dobët dhe në mënyrë rritmike e të rregullt. Ja, tamam si përplasja e dallgëve. U mundua të shquante diçka por e pa mundur. Vetëm rëra e bardhë përgjatë bregut dhe tutje djathtas, Guri i Plakës. Ashtu i quante ata shkëmbinj i zoti i tij së bashku me fshatarët kur e përmendnin. U kthye për të ikur por ajo përplasja e ndali. Qëndroi për një hop  me kokën andej nga e thërriste instikti dhe pa u menduar u nis drejt saj. Me një shtytje të fortë të trupit përpara, u gjend mbi shkëmbin e futur përgjysëm në rërën e lagur. Me vrrull u hodh mbi tjetrin që ndodhej aty pranë. Aty ndjeu se zhurma vinte pas shkëmbit të madh që ndodhej i zhytur përgjysëm në ujë. Duke dalë nga ana tjetër e tij u ndodh përballë një varke që përplasej nga dallgët pa pushim pas shkëmbit. U mundua disa herë të hipte mbi të por nuk mundi. Ishte tepër i lartë. Duke ardhur vërdallë në rërë pak larg nga vija e detit, ndjeu gjurmën e një trupi të zvarritur. U afrua duke nuhatur. Asgjë për tu shqetësuar i tha vetes por në çast mendoi se ajo gjurmë mund të vazhdonte më tutje. Duke shkuar  pas saj nuhati erën e njeriut. Ndjeu ti rrihte zemra. I thërriti instiktit të tij shtazor dhe kërceu përpara. Për të shpëtuar nga lagështia e rërës, në brendësi të një ferre ndodhej i shtrirë një trup njeriu. U mundua disa herë të kalonte por e pati të pa mundur. Filloi të lehte e të dihaste me tërbim pasi e ndjeu se nuk mund të bënte asgjë. Ngriti turinjtë përpjetë duke lëshuar një lehje në ulërimë e cila ishte veçse  një thirrje për ndihmë duke u lëshua përpara drejt të zotit të tij që ndodhje aty lart tek mulliri i ujit, pa e ndaluar lehjen e tij të shqetësuar. Tek ndjeu konturet e mullirit  zuri të lehte më me ngulm. Ishte një e lehur e alarmuar. Nuk arriti të gërrvishte portën me thonjtë e tij të fuqishëm se mullixhiu kishte dalë tek porta me pushkë në dorë. Ato dy krijesa gati u kuptuan duke marë vrapin më të poshtë njeri-pas tjetrit. Më pas i zoti i tij pasi e tërhoqi trupin e atij njeriu për këmbësh e ktheu me kuriz nga dheu. Ai njohu Kliun, peshkatarin. More derëzi i tha me zë të brendshëm si  më je katandisur kështu, ç’farë mund të bëj me ty. Afroi veshin mbi gjoksin e tij. Nga thellësia e trupit ndjehej një  gërhitje e thellë gati e pa dëgjueshme. Në fytyrë të jepte përshtypjen e një njeriu të ikur në botën e përtejme. Ja mbështolli mirë rrobat që kishte veshur. Hoqi zhaqetën prej vetes dhe ja veshi atij. E mbërtheu mirë dhe me armën krahëqaf, me mundim të madh e hodhi mbi supe. Nuk ishte shumë i rrëndë por ishte afër dy mertra burrë. Brunua shpëtimtari, ajo krijesë katër këmbëshe u nis përpara. Me t'u ndodhur brenda e shtriu aty, pranë oxhakut duke e mbuluar me çka kishte aty. Pasi pa  flakën të përpinte çka kishte vënë në vatër u mor me të. Ja zhveshi të gjitha rrobat duke lënë vetem me brekushe. Nga shishja me raki që kishte te dollapi në qoshe të dhomës, mbushi kukumen me të cilën e vendosi në zjarr. Tek priste të ngrohej ai lëng i çuditshëm, i bëri përshtypje ai trup muskuloz. Në të ritë e tij, të gjithë djemtë ja kishin zilinë pa le më vajzat. Tek nisi ta fërkonte me ngrohtësinë dhe erën e fortë të atij lëngu po përpiqej të kuptonte ashpërsinë e jetës që nuk i u nda kurrë. Pasi ndjeu lëvizjet e para të tij e mbështolli mirë me ç’kishte aty pranë. Doli jashtë me vrap dhe erdhi brenda me tre katër degë të prera. Ngarkoi mirë zjarrin me dru, dhe u ul për të marë një çikë frymë. Hodhi sytë nga lundërthyeri, Kliu, dhe si gjithmonë lëshoi shprehjen e tij; ku do vejë kjo punë kështu, ku do vejë. Më pas duke mbështetur dorën në gjurin e djathtë i dha forcë vetes të ngrihej në këmbë. Aty nëpër të po përpiqej të kujtohej se ku e kishte lënë orën. Dy gjëra të shenjta kishte të trashëguara prej të jatit.  Mullirin dhe orën. Shtëpinë lart në fshat, e kishin humbur nga borxhet. U detyrua të emigronte. Shkoi deri në Francë. Punoi në minierat e famshme të saj. Shpirti tij e dinte sa vuajti  dhe me ato lekë të mbledhura u kthye në fshat. Jo vetëm për t'u rimëkëmbur por edhe për t'i treguar njerëzisë se edhe ai dinte të jetonte me nder. Vinte nga një fis i dëgjuar. Tre fëmijë kishte bërë i jati i tij. Atë dhe dy motrat. Me gjithëse ishte më i madh, i martoi e i çoi në derë të botës. E gjeti orën të varur te trau ku mbështeste dorën tek shikonte gurin e rëndë kur rrotullohej e bluante. Sa herë që e merte në dorë  atë orë e kamaroste.  Qe  e qëndisur me ar siç i thoshnin. Ende nuk kishte shkuar shtatë. Ishte errët akoma.

Nuk kishte se ç’farë të bënte gati në mulli. Ishin kohë të vështira. Kohë urie. Njerëzia kishte gjëra të pakta në sëndukët e vet. Pëshpëritej se do të kishte luftë. Andej matanë Italia e madhe po bëhej gati të kapërcente detin. Edhe kur vinte ndonjë për të bluar i thoshte,” këta dy thasë, njëri me pak grurë e tjetri me miser janë të mitë, ndërsa ky tjetri po me misër është i hallë Sofos. Ti e di që ajo nuk ka njeri në shtëpi e nuk mund të vijë këtu për një çikë miell misri. Pa le që nuk ka pikë fuqie”.

E ndërkohë që mullixhiu bëhej gati të lëshonte ujët, deri sa rrota të mirte xhirrot e saj të para, i ardhuri kishte bërë gati dy cigare të dredhura. Duke ndezur të tijën, tjetrën ja jepte mullixhiu. Ai e merte pa bërë zë. E sikur e kishin bërë me llafe ndronin, cigare me njëri tjetrin. E koha  kalonte dy a tri herë. Gruri e misri ishin bluar e hedhur në thasë me kohë. Ngriheshin kur shihnin orët që kishin ikur. Aty ku i ardhuri merej me ngarkimin e gomarit ose të mushkës, me gjënë e bluar, mullixhiu përpiqej të bënte diçka tjetër. Kështu i shtynte ditët me rradhë. Bile ndodhte që javë të tëra mos të shkelte këmbë njeriu. Shpërblimi që merte nga këto punë qe i vogël, por ç’farë të bënte, kishte rrugë tjetër.  Kishte raste që u shënonte emrin njerëzve e ai vinte vërdallë, aty, brënda duke kruar  kokën. Herë shpatullën e ndonjë gjë tjetër pa e kuptuar fare se ç’farë po bënte. Dhe aty pa pritur përpiqej të futej në kohë. Ato ishin të shkuara,duhej të mendonte për të sotmen.

U kujtua se në dhomën ku flinte kishte Kliun. U hodh përpjetë si i zënë me cimba. Ai vazhdonte në gjumë të thellë ndërsa zjarri nuk qe mirë, dukej  i mekur.  Mori drutë e tjera që kishte pranë oxhakut, i hodhi në të. Duke ngacmuar prushet me cimbidh i dha vrull atij. U ngroh për një copë herë, u ngrit e shkoi te dollapi që ndodhej në qoshe të dhomës. Nxori prej andej një pagur uji që thoshnin se ishte nga koha e rrobërve që kishin hapur rrugën e bregdetit. Duke sheshuar vendin midis drurëve me fundin e kukumes të mbushur me qumësht e la aty të ngrohej. Kliu kishte filluar të gërhiste; një gërhitje tepër të ngadaltë, e thellë dhe e çjerrë që dilte trupi i tij i drobitur. Duke e prekur me duart e tij të mëdha e të buta, po i fliste me një zë të ngadaltë e të ëmbël që të çohej. Papritur Kliu u çua me rrëmbim në të  ndënjura por, po ashtu ra prap si në jerm nga dhimbjet e mëdha që ndjeu befas në tërë trupin duke humbur sërisht.         

Mullixhiu qete-qetë  i u afrua pranë e duke i a marë kokën në gjunjë e duke i mbuluar shpatullat, arriti ta sillte në vete. I kërkoi të pinte pak nga ai lëng i bardhë e i ngrohtë. Me sytë gati të mbyllur plotësisht, ai e piu atë  me gllënka të vogla deri në fund duke rënë menjëherë në qetësi.  Mullixhiu u çua, i çoi gjërat në vendin e vet dhe aty u kujtua se duhej të hidhte diçka në gojë. Nga buka që nxori nga dollapi,  preu dy feta dhe duke rregulluar zjarrin në vatër, i mbështeti të dyja pranë cimbidhit, ndërsa në kupën që kishte aty pranë hodhi një grusht ullinj të rinj kokër mëdhenj. Kulloi një pikë vaj mbi ta se e pëlqente dreqin, e u ul pranë vatrës. I ktheu fetat e bukës nga krahu tjetër. Sa të mirnin një të ngrohtë u mor me zjarrin, duke fshirë vatrën me një tufë pendë ku  dikur kapardiseshin në bishtin e ndonjë kokoshi. Duke u përtypur, mendjen e la të lirë të bridhte ku të donte.

Në të vërtetë, nuk kishte ndonjë gjë kushedi ç’farë për t’u menduar. Vetëm era dhe uji i përroit ishin në lëvizje. Çdo gjë tjetër kish  ndaluar. Ndonjë herë i dukej se dhe zemra e frymëmarja do t'i ndalonin. Moti i keq e kishte mbyllur njerëzinë në shtëpitë e tyre dhe ata si arinjtë po tresnin dhjamin e pakët që u kishte mbetur.

U kujtua për Brunon, qenin e tij besnik. Sa dimëra e behare kishte kaluar me të. Duhej ushqyer edhe ai. Preu një pjesë të mirë nga buka, duke e coptuar e hodhi në një kusi të vogël e te nxirrë nga zjarri. Hodhi masën e ujit dhe e vari te çengeli brenda oxhakut. Nuk mund ta vendoste pirrostinë pasi zjarri ishte i madh. Nga dollapi brenda murit nxorri një trastë e cila ishte pothuajre bosh. Atë pak trahana që ishte e ndau në dy pjesë. E hodhi atë në kusi dhe me dorën tjetër e trazoi me lugën e drunjtë. Pasi e pa që mori një avull, e kapi nga vegja dhe u nis për të dalë jashtë. Hapi derën dhe pa prapa saj qenin po e shihte me vëmëndje. Nuk i u hodh nëpër duar si gjithmonë kur ai e ushqente por u fut me vërtik brenda në dhomë duke  u drejtuar nga i mbyturi. Turinjtë e gjatë e të hollë të tij tek po nuhasnin tregonin veçse gëzim.  Duke i dhënë dy të lehura të forta të zotit, qeni doli jashtë duke tundur bishtin. E priti aty, si gjithmonë tek vendi, ulur e i mbështetur në të dyja këmbët e para. E kapërdiu me dy-tre të mbllaçitura pa arritur që ajo të zbrazej tek ena e tij. Ngriti syte e duke parë të zotin  tundi kokën si për ti thënë “dakort kjo qe pjesa ime” dhe lëvizi nga vëndi.

Mullixhiu kujtua se duhej t'i hidhte një sy çatisë së dëmtuar. Mbështeti shkallën e drunjtë në mur . Vuri re se ajo nuk qe dëmtuar pasi dega gjatë thyerjes, kishte rënë më parë në tokë. Ngriti kokën qielli po mbushej me re të dendura e të zeza. “Shumë shpej do të kemi shi” tha me vete dhe hyri  brenda. Sa herë që vinte vërdallë kur skishte punë brenda në mulli, ngrinte kokën lart e shikonte trarët e çatisë. Pasi i shihte të gjithë me rradhë sikur i numëronte thoshte me zë “mirë, shumë mirë, mbajnë akoma këta të uruar.”

Ajo shtëpi mulli kishte edhe djersën e tij. “Këtë gur e kam vendosur vet “-thoshte ndonjëherë ku qe në qejf. “Edhe portën, edhe dritaret unë u thash t'i bënin të mëdha pasi desha të kishte sa më shumë dritë brenda.” E shumë të tjera thoshte sa tani besonte se e kishte ndërtuar vetë gjithë mullirin. Dhe niste e përkëledhte çdo pjesë të tij. Pasi bindej që çdo pjesë e tij qe në rregull thoshte me zë të larte “rrofsh mor i uruar se më ke nderuar”

-Eh!...-psherëtiu dhe i dëboi kujtimet që i u fanitën përpara syve. Nxorri nga dollapi kukumen e madhe, një dorë me çaj mali të mbledhur në  Lavan, i cili ishte me nam për erën kundërmuese që kishte. E mbushi me ujë dhe e vuri në oxhak të ngrohej. Jashtë në qiell u dëgjua një e kërcitur e fortë vetëtime dhe nuk kaloi shumë e filloi një shi i rrëmbyer. Errësira pllakosi  në çast dhe nuk mund të shihje asgjë përreth. E hodhi çajin e ngrohtë në një nga kupat e porcelanta që i kishin mbetur. I kishte sjellë dikur i jati nga Franca. Shtrydhi gjysëm limoni në të e hodhi dy lugë sheqer. Duke e trazuar e la pranë oxhakut e iu afrua Kliut. Si i ferkoi shpatullat i pëshpëriti me zë të ulët:-“Kli o Kli ,çohu. Do vijë koha që do të ngopemi me të fjetur, por është shpejtë akoma, duhet të rrojmë edhe ca. Hajde çohu tani.!Çohu de!. Të kam bërë një çaj të fortë që do të të bëjë mirë”. Duke e ngritur e mbështeti në të ndenjura duke ja mbuluar shpatullat me batanien e leshtë,- “hajde pije  tani”- vazhdoi ai duke i afruar kupën me çaj. Me sytë gjysem te mbyllur, peshkatari  e pa si me përtim atë kupë çaji. Pastaj befasisht e mbërtheu më të dyja duart sikur do t’ia rëmbenin dhe filloi ta rrufiste me gllënka të vogla. Pas asaj, duke parë me bisht të syrit si i zënë në faj dëgjoi prej tij:”Mbaju fort, ti ke kaluar furtuna më të forta e ja ke dalë mbanë” Ende pa mbaruar fjalën ai u dëgjua e lehura e qenit. Me njëherë pas të lehurës ja behu një zë. Në nxitimin e tij e thirri në emër. Ai kërkonte të futej sa më shpejt brenda pasi ai shi  i furrishëm e kishte bërë qull. U gjendën që të dy në një kohë përballë derës, ai nga jashtë e ky nga brënda. Duke e hapur, pa të hynte me rrëmbim, një djalë i ri, i mbuluar kokë e këmbë me brucë. Ai u ndal, e hoqi brucën nga trupi, e shkundi dhe kërkoi vënd ku ta linte. Mullixhiu ia mori nga duart dhe e vari diku. Për një moment nuk e njohu as nga zëri e as nga fytyra, aty qe errësirë e duke e shtyrë për nga dhoma nuk e la as të mirte frymë, por i kthehet duke i thënë:”

-Ç’kërkon në këtë kohë të keqe, mor bir, dhe tani natën?. Por menjëherë ndryshoi  tonin dhe u habit. Përpara tij ndodhej Mimi,  biri i vëllait të Kliut. Menjëherë e kapi  për krahu dhe e shtyu drejt zjarrit. “Hajde ngrohu nje çikë” i thotë duke hedhur dru të tjera në zjarr. Me dorën e tij të butë u mundua ti shkundte  shiun mbi xullufet që i kishin mbuluar ballin dhe duke e përkëdhelur nga shpatullat i rregulloi një vënd përballë oxhakut. Duke e parë me ëndje djalin e ri,i foli i pari:”Bëre mirë që erdhe, ty të takonte. I vogli nuk mund ta kërkonte. E them këtë se e di sa të lidhur jeni me njeri tjetrin dhe sa duheni, në kohë të vështira tregohet vëllazëria. “Po nuk më thua me ç’farë ke ardhur deri këtu?.”Dhe shikonte herë nga ai e herë nga Kliu. I riu duke ngrohur duart në zjarr e duke i fërkuar me njera tjetrën ,diçka kuptoi por nuk qe i sigurtë për atë që po mendonte.Hodhi një sy rreth e rrotull dhomës. Aty,  pranë oxhakut, me kuriz nga zjarri, dikush ishte shtrirë i mbuluar me batanie. Duke bërë me dorë i thotë:”Barba Kiço, mos më thuaj, ke barba Kliun këtu?!.. Ne kemi tre, katër ditë që po e presim. Sot në të thyer të ditës mendonim se do të kthehej. Ishim të shqetësuar të gjithë. Pamë që filloi të errej. Babai më urrdhëroi të zbrisja poshtë e të kërkoja  barbën.” Për t’u bindur se ai ndodhej aty i u afrua, i uli batanie dhe pa xhaxhanë e tij të mbledhur kruspull poshtë rrobave. Mes ngashërimit që po ndjente, për të mos u turpëruar, fsheurazi u përpoq të fshihte lotët. -”E kërkova por nuk munda. Shiu filloi shumë shpejt. Qe i rrëmbyeshëm. Kalova njëherë nga bregu por qe e pa mundur të shikoje“-dhe fërkonte të dyja duart fort me njera tjetrën. E pa në sy mullixhiun e për tu siguruar i tha :”Erdhi vet këtu”?- e pa e  hequr shikimin prej tij po priste me ngulm përgjigjen. Mullixhiu duke parë herë nga ai e herë nga zjarri u kthye  nga djali: ”Ne e dimë kokën e Kliut, kur i thotë ajo atij, s’ka burrë t’ia kthejë. Është nga peshkatarët më të vjetër të fshatit. Koha e kishte lajmëruar, nuk i falet. Të dalë për gjueti  kur e di se ç’pasoja kanë furtunat  në det...Brunua, qeni më lajmëroi. E gjeti ai se do të kishte mbaruar atje në rërë, rrahur nga dallga, në anë të detit, afër Gurit të Madh. Ishte pa ndjenja kur e mora prej andej. E ndrova, e fërkova fort  me rraki të ngrohtë, i dhashë për të pirë qumesht, e çaj të ngrohtë. Qëparë e zgjova ...me zor.. I vura veshin në gjoks tek flinte. Ka nje të çjerrur të thellë në frymëmarje

“Është ligur shumë, se dhe ujë nga të detit do të ketë pirë goxha. Nuk e dimë sa kishte qëndruar i shtrirë aty në rërë. Frynte shumë erë kur shkova ta merja. Gjë në gojë  s’besoj të ketë vënë dhe nuk e dimë sa kohë ka pa vënë mëllë... Nuk do ta lëvizim që këndej, jo vetëm sonte por edhe nesër nëse koha është bubullimë si sot.”...dhe nisi të bënte ritin e zakonshëm sa herë që i ndodheshin njerëz në shtëpi. Nga oxhaku në dollap, nga dollapi në oxhak. E mbushi kukumen me raki, i hodhi një lugë sheqer dhe e vuri mbi hirin e përskuqur nga zjarri i madh, duke e regulluar rreth tij. Psherëtiu dhe duke kthyer kokën nga djali foli nëpër dhëmbë-“ku do vejë kjo punë kështu, ku do vejë...” dhe i vuri atij flixhanin përpara. Duke ndjerë avullin e ngrohtë dehës të asaj pije, me dy të vëna në buzë e ktheu atë. U kthye nga mullixhiu: “Babai mund të sjellë më të poshtë gjithë fshatin për të më kërkuar në qoftë se nuk shkoj lartë. Duke u përshëndetur me të veshi brucën dhe ja hipi mushkës që po priste të zonë. Brunua e përcolli deri tutje dhe kur u bind se djali e kapërceu përroin e fryrë nga ujrat, u kthye në mulli duke hyrë në koliben e vet. Edhe mullixhiu hyri brenda  i sigutë se mushka po ngjitej fshatit tutje.. Të dy i besonin shumë njeri tjetrit, si mullixhiu edhe qeni

    Duke i u afruar oxhakut sytë i vanë tek kondisma e Shën Mërisë e cila e shihte si me habi e sikur i thoshte.”Ne të dy jemi, çfarë ka mbetur për të bërë akoma, bëje. Kemi edhe të nesërmen përpara, edhe të pasnesërmen. Vuri dy dru zjarrit, mbuloje mirë të sëmurin e bjer e fli. Nuk vdes ai. Trupi i u ngroh, zemra i mori revan.” Vuri dorën tek xhepi i vogël i pantallonave, nxori orën dhe pa se ishte shpejt. Kishte kaluar nga gjashta e i afrohej shtatës. Zgjati dorën mbi potonin e oxhakut ku mori tabaqeren. Nuk kishte pirë shumë cigare sot. Mori cigaren e vetme të dredhur që i kishte mbetur. E ndezi dhe po e shihte me kërshëri atë topth të zjarrtë e të shndritshëm deri në palcë, ku e vetmja mënyrë për ta parë nga aq afër, ishte mbajtja me cimbidh. Instiktivisht, vëmëndja i u përqëndrua tek ai hekur i çuditshëm ku dora e njeriut e kishte përshtatur në atë formë aq sa të thjeshtë, e  praktike. Në të dyja krahët e saj, aty ku gishtrinjtë vepronin për ta shtrënguar, ndjehej një gdhendje e lehtë me vija të drejta e të lakuara. Ato zgjateshin përgjatë të dy krahëve deri sa ato të dyja përdridheshin me njëra tjetrën duke krijuar në fund të tyre një përqafim unazor. Përbrenda saj, në gjëndje të lirë ishte kaluar një unazë tjetër hekuri.E thithi cigaren fort duke tërhequr përbrenda saj atë shkëlqim gati vullkanik. E përsëriti disa herë dhe pasi u bind e flaku në zjarr bishtin e cigares.U ngrit pa hezitimin më të vogël. U afrua tek i sëmuri dhe pasi u bind se ai po flinte  shkoi drejt krevatit, rregulloi mbulesat dhe jastëkun dhe pasi hodhi një sy rreth e rrotull u drejtua nga oxhaku , bëri kryqin duke parë ikonën e Shën Mërisë. Fiku llambën me vajgur dhe ashtu në errësirë u xhvedh e u shtri në shtrat. E zuri gjumi me njëherë, kishte kaluar një ditë të mundimshme e të lodhëshme.

 E lehura e qenit e zgjoi nga gjumi.Hodhi sytë nga Kliu që flinte i qetë pranë oxhakut. Jashtë ishte shumë ftohtë dhe lagështi e madhe. Shiu nuk do të kishte shumë që kishte pushuar. Doli nga dhoma, rrotulloi çelësin dhe tërhoqi fletën e portës së jashtme e doli jashtë. Re të zeza vazhdonin te rinin ende pezull mbi fshat. U drejtua për të marë disa shkarpa e dru për të ndezur zjarrin.

Mori tiganin që ndodhej mbi dollap i varur në mur, i dha një të fshirë nga brenda me pëllëmbën e dorës e shkoi tek oxhaku. Hapi një vend në anë të vatrës duke shtruar  prushin dhe vendosi pirostinë.E vuri  tiganin mbi të. Në valim e sipër të ujit, hodhi miell misri sa për dy veta, dhe pasi e trazoi me pak shëllirë e vaj, e pak piper te kuq priti sa ajo u piks disi . E hoqi tiganin nga zjarri duke e vënë mënjanë dhe  e mbuloi që të mos ftohej. U kthye  nga Kliu. Duke e parë atë pikë burri të gjatë e të fuqishëm, të dergjej pranë vatrës, nisi të thoshte shprehjen e zakonëshme – ku do veje kjo pu.. por e la përgjysem se nuk i pëlqeu ta vazhdonte, e u përkul mbi të sëmurin  E prekur lehtë në sup e po e shihte me kërshëri atë fytyrë të ashpër, të rrahur nga deti e nga jeta e vështirë.Ato vetullat e tij të zeza, të harkuara rëndë mbi gropëzat e syve tepër të thella, e ashpërsonin së tepërmi fytyrën e tij. Kur ndodheshe përballë e bisedoje me të, ndjeje përqëndrimin, e ëmbëlsinë e atyre syve Menjëherë, ndryshoje mendim e të pëlqente ta kishe pranë  e të dëgjoje zërin e tij melodioz.

Nuk arriti ti fliste se, një zë i fuqishëm nga jashtë e thirri në emër. Me mendimin se e njohu se kush ishte, u çua e doli për ta parë. Ai njohu Arsenin të vellanë e Kliut së bashku me të birin. Arseni me të hyrë bënda i hodhi një sy të shpejtë dhomës duke u drejtuar nga oxhaku ku dergjej i vëllai. “O kapedan  Kliu” i thirri. “O kapedan i kapedanëve, me je shtrirë e dergjesh si ato gratë e liga. Do çohesh, apo të të turpëroj në tërë fshatin, e  një çikë më tutje." I u afrua pranë dhe duke e përkëdhelur në kokë, në ato flokë të ashpërsuara nga kripa e detit, e pa të vellanë me dhëmbshuri e u drejtua nga Kiçua. U ul në një nga jastëkët që kishte aty pranë, nxori tabaqeren nga xhepi i zhaqetës, drodhi një duhan për vete duke ja zgjatur kutinë edhe atij. E ndoqi me vëmëndje si  e mori atë, si e hapi e drodhi duhanin.

-Hë ?! tha,- po pastaj, si u bë, foli gjë u përmend ai.

-Rëndësi ka që nuk është dëmtuar. Nuk e dimë sa ka qëndruar në det dhe sa ka mbetur shtrirë aty ku e gjeta. Koha ka qenë tërbim mbrëmë dhe ka fryrë shumë erë e fortë. Mund të ketë marrë plevit. Nuk më pëlqeu kur i vura veshin në gjoks, e ka shumë të rrëndë e të thellë frymëmarjen. Por e liga më duket se ja mori të keqen shpiku ai një ojnë nga ato të tijat

Mullixhiu e pa në sy vëllanë e lundërthyerit si për të vërtetuar nëse ai ia ndiqte fjalën. E mori edhe një herë tabaqeren e të ardhurit. Duke dredhur cigaren vazhdoi:

-Mund të dojë kupat, ndonjë kininë ose jatronë. Po ku ta gjesh atë.

Ai heshti sikur nuk kishte më gjë tjetër për të thënë. U ul pranë tij me dy gota rrakie të mbushura plot, ndërkohë u kujtua për qullashin me miell misri që priste në vatër. Duke u drejtuar nga Arseni, si për të marë leje i thotë:”Duhet ushqyer i sëmuri, ndryshe nuk do ta mbledh veten”. Një “oh, ooohh e zgjatur doli prej lundërthyerit. Hapi sytë duke parë me kërshëri njerëzit që po i qëndronin pranë, rreth zjarrit. Nxori njërin krah nga mbulesat dhe e mbështeti mbi to. Pa mbaruar së "kruari" zërin,  tha: ”Besoj se jam mirë.” Dhe pa pritur që ata të flisnin vazhdoi:-“Kam uri ,dua të ha”.

Në fillim ata që po i qëndroni mbi krye, të tre, duke shtrembëruar turrinjtë panë njeri tjetrin në sy, u vrejtën dhe në të qindat e sekondës fytyrat e tyre morën një të qeshur që s’mbahej më duke u shoqëruar me thirrma e gjeste të shfreruara. “More qerata , s’të del shpirti kollaj ti . Edhe sikur të ndodhte, e sa më larg qoftë , prap unë nuk do ta besoja kurrë. Të gjithë që të njohin, nuk do ta besonin. Je kockë e fortë,o lundërthyer”.. Dhe Arseni e përqafoi fort të vëllanë e tij.

- Hapëm një çikë vënd !-dëgjoi të birin t'i thotë nga mbrapa.- Ta përqafoj edhe unë pak barbë Kliun. Se ta dijë ai sesa më trembi, ja këtu më dhembi kur e kërkova dhe nuk e gjeta. Ja, ja këtu më dhembte! Dhe trokiste gjoksin me dorë. Nga sytë e djaloshit rrëshqitën lotë gëzimi. U ul pranë xhaxhait të tij dhe nisi ta ushqente me qullash, ndërkohë që ky po e përkëdhelte në flokë e fytyrë. Peshkatari i vjetër vuri re shkëlqimin e pikave të lotit që rrëshqisnin mbi faqet e nipit të tij.”Edhe sikur tani të iki nga kjo jetë , nuk bëhem merak fare. Kemi lënë këta trima pas tha me zerin e brendshem, po pastaj. Me një lëvizje të brendëshme të trupit duke e shoqëruar me një rrotullim të vogël në ajër të dorës që mbante sigaren e cila së bashku me fjalën që deshte t'i thoshte, i mbeti në ajër. “Rëndësi ka që nuk është dëmtuar. Nuk e dimë sa ka qëndruar në det dhe sa ka qenë shtrirë aty ku e gjeta. Koha ka qenë shumë e ashpër dhe ka fryrë erë e ftohtë. Mund të jetë ftohur. Nuk më pëlqeu kur i vura veshin në gjoks, e ka shumë të thellë e të rëndë frymëmarrjen. Mullixhiu tek shihte cigaren duke u sosur heshti . E pa në sy vëllanë lundërthyerit si për të vërtetuar nëse ai e ndiqte fjalen e tij. E mori edhe një herë tabaqeren e të ardhurit. Duke dredhur cigaren vazhdoi” Mund te doje kupat , ndonje aspirine ose doktorin. Po ku ta gjesh ate “Ai heshti sikur nuk kishte me gje per te thene. Nisi te merej me cigaren e cila e kishte kaluar gjysmen e saj.Lagu gishtin tregues te dores me pak peshtyme dhe duke e prekur lehte ne vendet ku qe shqitur cigarja e rrotulloi lehte dhe filloi ta thithte si me pare.”Te te hedh nje raki” u kujtua  ti thote  mullixhiu.Duke mos i a ndare shikimin atij burri te beshem e shtatlarte . Ajo koka e tij e rregullt e mbuluar krejt nga bardhesia e flokeve i jepte portretit te tij nje butesi  dhe ne vazhdimesi nje autoritet te bindshem. Fshati kot nuk e kishte zgjedhur kryeplak

Ai u ul prane tij me dy gota rrakie te mbushra plot, nderkohe u kujtua per qullashin me miell misri qe po priste ne vater.Duke u drejtuar nga Arseni si per te mare leje i thote “Duhet ushqyer i semuri ndryshe nuk do ta mare veten”. I afrohet prane dhe duke e ledhatuar per shpatulle i thirri qe te zgjohej.Perposht rrobave te gjumit u degjua nje si e kruajtur zeri por asnje levizje prej tij. Nje “oh hohhh” e zgjatur doli prej tij  dhe duke levizur e mbeshteti shpinen prej sheshi,duke ulur batanien e leshte qe e kishte mbuluar per kembe e deri ne koke. Ai pa me kersheri njere- zit qe po i qendronin prane rreth zjarrit. Nxori njerin krah nga nen rrobat dhe e mbeshteti mbi to, edhe tjetrin pasi kruajti koken po aty e mbeshteti. I hodhi syte rreth e rrotull i pa ata edhe njehere me vemendje  Kruajti edhe nje here zerin dhe “besoj se mire jam”u tha dhe pa pritur qe ata te flisnin vazhdoi “kam uri, dua te ha” Në fillim që të tre tek po i qëndronin mbi krye, duke shtrembëruar turinjtë  panë njeri tjetrin në sy. U vrejtën dhe në të qindat e sekondës fytyrat e tyre morën një të qeshur duke u shoqëruar me thirrma gëzimi të shfreruar. “More qerata stë del shpirti kollaj. Edhe sikur të ndodhë e sa më larg qoftë, prap unë nuk do ta besoja kurre.  Edhe të gjithë ata që të njohin nuk do ta besojnë. Je kockë e fortë”dhe Arseni e per-  qafoi fort vellain e tij. “Hapëm një çikë vënd”dëgjoi ai të birin e tij ti thotë aty mbrapa tek ndodhej. “Ta përqafoj edhe unë pak. Se ta dije ai se sa më trëmbi. Ja këtu më dhëmbi kur e kërkoja. Ja, ja këtu më dhimbte” dhe trokiste gjoksin me dorë. Nga sytë e tij rrëshqitnin lotë gëzimi. U ul prane xhaxhait dhe nisi ta ushqente me qullash i cili ishte ende i ngrohtë. Ato pika loti tek  rrëshqisnin në faqet e nipit, atë njeri të fortë e ngazëllyen sëtepërmi.. “Edhe sikur tani të iki nga kjo jetë, nuk bëhem merak fare. Kemi lënë këta trima pas. Po të dinë të luftojnë me jetën, do të mbi jetojnë e do të krijojnë siranë e tyre

Ndërkohë që ata burra po lumturoheshin se u kishte shpëtuar njeriu i tyre, jashtë shiu kishte filluar me rrëmbim.