MES PËRPJEKJEVE TË PAFUNDME

 

                                          

                           

                                     ...  për ndërtimin e librit “ Tek vijat e bardha”

Mes ëndrave dhe iluzioneve si po i perceptoja ngacmimet e shumta të hedhura në letër, skicat dhe tregimet për formatimin e librit të ri u ndjeva brenda asaj rrëmuje të përhershme, të faqes të cilësuar “libri-3” por ende nuk isha i bindur nëse ai material do të formëzohej në të gjithë elementët që përpiqesha nëse do të ishin shtyllat kryesore për të mbajtur atë krijesë të re. Nga tundimi nëse ja vlente për t’u shfaqur si libër, si një i tillë, u ndjeva mes atyre personazheve të pa emërtuar me emra të përvetshëm. As edhe njëherë nuk më ka pëlqyer ai lloj arsyetimi pasi mes atyre rreshtave ata mund të cilësohen si në vetën e parë, të dytë, të tretë ose të autorit, ne jemi, jemi po të njëjtët.

Kur ri zgjodha materialin, i u riktheva të dy librave të botuar. Ato krijesa të brishta jo vetëm elegante nga paraqitja fizike por edhe atyre krijimeve të hershme  më ngacmuan, më zgjuan kohën kur i hidhja në letër. Të gjithë ishin personazhe të këndshëm, ishin përpjekur goxha për t’u paraqitur sa më dinjtoz përpara lexuesit. Tek përplasa shikimin me ta, si krijues i tyre, ata po më shihnin me një vëmendje gati të pakuptueshme sikur diçka po më kërkonin por nuk mund të bëhej asgjë. Kryejta një ledhatim të lehtë mbi to, në kopertinat e tyre dhe të librit të rradhës të cilat ishin vazhdimësia e përpjekjeve të shumta për konceptit grafik të tyre. I vendosa përsëri tek vendi i përhershëm.

Në kohë paralele por në vende të ndryshme, bota ime në atë imagjinaren u plotësua me imazhe të shumta.  Vizione të reja do të më ngacmonin frymëmarjen. Në horizont, e pa konturuar po shfaqej një erë e re e cila më tej do të konkretizohej në një formatim ndryshe.  Shkaku, ai fenomen që po më ngacmonte ishte një element jo i panjohur por i pa eksploruar. Nga një qytet bregdetar diku jo shumë lart qytetit, vendbanimit tim të përhershëm, një djalosh tepër tunduhes në atë çka po përpiqej, jo vetëm në anën fizike por në formëmendësinë e tij në të shkruar, do të më krijonte ndjesira të tjera. Me të, në njohjen nga afër, në një takim të krijuesve bregdetarë nuk pata mundësinë të njiheshim por si gjithmonë kur ekziston edhe një mundësi tjetër, në takimin e rradhës në qytetin tonë megjithëse ai nuk e kërkonte shikimin tim po  ndjeja përpjekjen e tij për të qenë sa më i qartë në atë bashkëbisedim. Ai një i tillë ishte, nuk i impononte asgjë nga konceptet e tija të një formati gati futurik,  por dilema të shumta do të më vënin në mendime. Po vërtet, në atë çka ai po përpiqej të lënte të kuptoja, mendova se kishim një lloj ngjajshmërie në formulimin e shprehjes, më saktë të ndërtimit të fabulës, kjo më bëri t’i rilexoja librat e tij. Më tej filloi gjithësia ime, “tek vijat e bardha”përcaktova rrugëtimin e mundimshëm drejt të panjohurës e të shkruajturës me të zezë në të bardhë.

     I Jam tepër mirënjohës Pol Milos dhe stafit të 2M.

 

 

 

ESE MBI LIBRIN E POL MILOS "SHTEGËTIMI I DINOZAURËVE FLUTURUES"

 

Sigurisht mes entuziazmit dhe sarkazmës së tij ndaj çdo fenomeni që ai trajton, pavarësisht  se ne të dy në raportet fizike dhe moshe nuk kemi ngjajshmëri me njeri tjetrin ashtu si dikur dinozaurët e shumtë tek kërkonin të fluturonin, koha kur ata ende nuk kishin filluar të kuptonin se mund të zaptonin gjithë hapësirën qiellore, do të dëshiroja të isha një i tillë. Pol Milo, një grabitqar i pamëshirshëm idesh, një dinozaur modern ku të cilin edhe nëse disa nuk do të mundeshin ta ndjenin, ta kuptonin botën e tij, ajo diçka që do t’u mbetej do t’u duhej ta përtypnin për shumë kohë

Tek rrëmbehesh nga logjika e arsyetimit të tij nxiton, nxiton mes atyre rrjeshtave për të vetmen arsye për të aritur në shtresën e duhur e cila mbart xeherorin e çmuar, ndjehesh disi tuaf për të vetmen arsye sepse megjithëse ajo kënaqësi nuk është e prekshme, tronditja si fenomen është zhvilluar brenda teje. Duke kryer atë veprimin e përhershëm të kruajtjes së kokës i jam kthyer disa herë leximit të tij. Pikëpyetja që më lindi ishte arsyeja si ta emërtoja këtë fenomen, këtë djalosh durrsak ose nga kush tjetër e kisha këtë ngacmim, nga kush. Në parathënien librit “Vepra të zgjedhura” të Lukianit citohet një shprehje e Engelsit ku në të, ai e quan “Volterin e Lashtësisë”, pikërish kjo ishte arsyeja që më ngacmonte, ironia, satira, sarkazma e tij dhe tashmë Pol Milo më riktheu tek ai përjetim por me një ndryshim, jo pranë zotave aty lartë në Olimp por pranë “dinozaurëve të tij fluturues”. Pra për ta kuptuar autorin, lexuesi duhet të ketë pranë edhe Lukianin. I pari, ai i hershmi i kishte vënë qëllim vetes të merej veçse me perënditë aty lartë në Olimp ndërsa miku ynë Pol Milo guxoi të shkonte më tutje, për të ‘zotat nuk jetojnë’ është mendësia e tij që përcakton se cilët do të jenë protagonistët e tij.

Tek “Shtegëtimi i dinozaurëve fluturues”që në faqet e para me Evolucionin Universal të Mospranimit, Të drejtat në rrezik dhe Shtegëtimi i dinozaurëve fluturues kupton esencën e gjithë përmbajtjes, të ndjenjës pra të librit dhe formës si e përcjell formëmendësinë e tij autori. Të tria, pa u përjashtuar të tjerat, të cilat janë të shtrira në të gjitha njëqintë e tridhjetë faqet, kanë të plotë atë ngakesë, atë që e shqetëson autorin. Sinqerish, unë po e përjetoj mrekullisht pasi më jep një frymëmare të mrekullueshme. Duke qenë i vëmendshëm në leximin e veprave të tij, jam i bindur se do të ndjej pikërisht atë që na mungon dhe na mungon shumë. Megjithëse që në rreshtat e para ajo që të ngacmon është ironia, satira që shkojnë deri në cinizëm nuk është ai “qëllimi i tij”por ajo forma tjetër futurike ku prej nga më të shumtëve nuk mund përtypet dot, jo se nuk duan por nuk munden. Po e mbyll veçse me titullin e shkrimit të fundit ‘EPILOG’ pra në formën si e ka ndërtuar na e hedh pa ndrojtje mbi tavolinë. Ai është “ i tmerrshëm, më i keq se dinozaurët e tij.”

                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

NË PËRJETIMIN E ATIJ TINGULLI

Me gotën e verës përpara dhe në përjetimin e asaj tjetrës që e ngacmonte tingulli i një zëri të çjerrë mashkullor ku veçse një pjesë ose grup i veçantë njerëzor mund ta shfaqnin në atë lloj muzikaliteti, ndjeu se ai person do të ishte një prej atyre banorëve të shumtë që jetonin në fund të çizmes Apenine, italianët jugorë. Ishte një bisedë telefonike me dikë të cilën po e kryente me zë të lartë. Ai u entusiazmua kur dëgjoi prej tij ta shprehte në atë gjuhën e tyre melodike emrin e qytetit ku ndodhej me pushime,  qytetin më jugor të gadishullit ballkanik të ndodhur gati përballë tyre. Duke e ndjekur me vëmendje atë bisedë, i cili si veprim më shumë ndjehej si një aktrim, pranë tij ishte një femër. Përshtypja e parë, pra ngjajshmëria midis tyre e cila fillonte që nga cilësitë trupore e gjithçkaje tjetër që zotëronin ata të dy. Ajo, pasi e preku lehtë në sup si për t’i thënë se është me të, u drejtua nga tavolina ku ndodhej personi me gotën e verës përpara. Tek  i kërkoi atij të ulej në një prej karikeve bosh e kryejti atë veprim pa pritur miratim prej tij ndërkohë, ai jugori, banor i hershëm në fund të çizmes italike diku tek thembra e saj, i dha fund asaj bisede duke drejtuar shikimin prej atyre të dyve me një buzëqeshje gati pa mbarim, mikeshës dhe personit me gotën e verës përpara. Mes asaj shkathësie, duke e shoqëruar edhe me  një ëmbëlsi gati të ekzagjeruar tek u shkoi pranë, e cila ishte e përherëshme në fytyrën e tij, shprehu se ajo mikesha e tij do të ndjehej  më e sigurtë po të qëndonte aty deri sa ai të kthehej nga ku do të shkonte. Pasi i dha një puthje të shpejtë edhe ai nuk kërkoi miratim për çka kërkoi por u largua në çast prej andej.

                     

Më tej si në ato lajmet e shpejta televizive gjithçka u mbyll me  ikjen e atij “llafazani”.  Ai i gotës me verë, për të vërtetuar se ajo ende ndodhej pranë tij, ngriti kokën dhe në atë përballim ndjeu atë që përpiqej ajo të shfaqte, ekzistencën e saj femërore. Tentoi të komunikonte por në atë formë si po e shikonte ajo e cila gati këmbëngulte në atë që kërkonte, nuk mundi. Nga portreti, flokët me onde tek përpiqeshin të vetpërshtateshin ku edhe vet ajo ashtu i dëshironte, më tej gjithçka tjetër që kishte veshur në cilësinë e një fustani, shfaqte hapur linjën e saj trupore. Pra ajo do të qëndroj aty deri sa të kthehej ai “llafazani”i tha vetes. Ktheu gllënkën e radhës me verë duke i kushtuar vëmendje asaj femre e cila ndodhej “në besë” e tij. Mes dy koloreve, fytyrë e flokë, një ngjyrë në të florinjtë të pluhurosur zotëronte gjendjen e saj. U magjeps. Gati, gati, për ta prekur atë ndjesi ngriti dorën por nuk e kreu. Më tej vuri re se gjithçka që zotëronte mbi trupin e saj nga vathët interesant që shkonin bukur edhe me krehjen e lëshuar të flokëve bile edhe me gjithçka tjetër si tatuazhet që fillonin nga llërët, parakrahu më të poshtë të shoqëruar edhe me byzylyk pasi edhe prerja e fustanit shfaqte mistershëm format e trupit të saj. Aty ku mbaronte ai fustan, diku poshtë vitheve një dekor i imët tato i shoqëruar po me atë kolorin e mësipër të krijonin ndjesinë e linjës të mbathjeve. Aty mendoi se ai qëndrim prej saj, do të ishte i mirëmenduar. Ishin punime sa një fije peri. Të ndjeje figuracionin, koloritin e tyre duhej të përqëndroje vëmendjen mbi to. Ajo jeshilja interesante e cila shoqërohej me nuanca të shumta në okër e të tjera, hynin ose më saktë plotësonin asetet më të çmuara të botës së saj femërore.

                      

Duke krijuar edhe humor tek i përgjigjej asaj në atë gjuhë  pasi dialogun e shpejt e kontrollonte lehtë, do të ndjehej më i çliruar.  Më tej,  në përfundim të asaj situate nuk do të përfitonte asgjë pasi dhe nuk i kishte kërkuar.

                 

 Megjithëse në forma e ndjesi të ndryshme të dy ende e vëzhgonin njeri tjetrin. Ai me gotën përpara, nga ngacmimi i mëparshëm prej atyre tatuazheve të shumtë do ta zbriste shikimin në pjesët e tjera të saj. Pulpat e këmbëve tek i shfaqeshin bukur në çdo lloj forme të ndodhej ajo, qarkoheshin  me një dekor tato tepër interesant, me koloritin e gjithçkare që ajo mbarte më vete. Gjatë këtij harku kohor ai i gotës me verë nuk e ndjeu kamarierin tek kreu disa porosi të saj edhe tek i konsumonte. I zhytur në botën e mistershme të asaj femre ende përpunonte se si mund t’i hidhte në letër ato momente pasi për t’i regjistruar në memorien e tij duhej t’i “ripërtypte ato”                       Ja ai “llafazani italian” tek i u shfaq gati pa pritur do ta shkëpuste nga gjithçka. Me gjithë dialogun me zë të lart midis tyre të shoqëruar edhe me artikulacione të shumta trupore do të kuptonte një lloj hakërimi drejt saj dhe më tej ikjen e tyre pa as një përshëndetje nuk do ta ndjente. Porositi edhe një gotë tjetër me verë pavarësisht se nuk e kishte mbaruar atë. Në mendjen e tij po përpunonte idenë nëse do të mundej të ravijëzonte në letër trupin e asaj femre që e ngacmoi kaq shumë.

 

 

                                                                                              

                                                   Sarandë  Shtator 2023

 

 

 

 

                       

 

 

 

 

                       

 

 

 

 

                       

                

I SHUMËPAGUARI

            

GJITHÇKA NË VETË TË PARË

             

 

Pikërisht tani, në këto ditë e cila është hera e tretë në ngjajshmëri me dy të parat do të vërtetoja ndjeshmërinë, cilësinë e asaj race jugore të gadishullit Apenin. Viti 1994. Si i pa ligjshëm në shtetin fqinj duhet të kaloja në ekstremet më të mundëshshme kufitare jugore. Më tej na priste një mjet i markës gjermane që do të na çonte aty ku kishim njerëzit tanë. Nuk do të    merem me atë veprim por me atë që ndodhi për herë të parë me ata jugorët italik. Diku, jo shumë larg Athinës, në krahun e djathtë të lëvizjes tonë, disa lëvizje duarsh në ajër kërkonin të ndaleshim. Ai person, mes atyre lëvizjeve po kërkonte veçse të realizonte shitjen e mallit të cilin e pranova. Më tej, mes asaj kënaqësie të atij veprimi që kryejta të cilët ishin tre xhupa, mendova se ai udhëtim u mbyll këndshëm, në shtëpi nuk u prit mire. Por jo, në vazhdim mua ai tingulli italik jugor tepër misterioz ende po më ngacmon.

Megjithëse komunikimin me ta e “kërkoja” edhe në të dytën here jugorë ishin. Në gjykimet e tyre pasi ai çift i përkiste moshës së tretë morali zinte kohën më të madhe të atij komunikimi përsëri ishte ai tingulli  tyre që po më tërhiqte. Ta marë e mira edhe të tretët jugorë, pikërisht, vendbanimi i tyre ishte “taka e çizmes”. Megjithëse i kushtova vëmendje çdo elementi femëror të saj të dekoruar tepër interesant me tato e cila më çoi në ngacmime se si mund ta hidhja në letër atë ndjesi, përsëri ai timbri i veçantë i tyre do të më mbetet si një ëmbëlsi tek e përtyp nga pak për të mos mbaruar.

TË RRËZOHESH PËR...

 

 

 

   

PËRTEJ TRADHËTISË

 

 

Ai  kaloi vrullshëm portën kryesore pa reaguar ndaj atij nderimi gatitu të përhershëm që kryenin rojet për ta nderuar atë. Për pak kohë do të dëgjoheshin trompetat të cilat lajmëronin edhe mbylljen e saj dhe ai qytet shekullor me  murre të larta do të binte në qetësi. Troku  i ecjes së shpejtë të kalit mbi kaldrëm kumbonte tepër çuditshëm. Ishte një çast ku në ato rrugica me kthesa të shumta, ende nuk po ndjehej ndriçimi i ndonjë pishtari e kandili me erën e qelbur që lëshonte tek bënte dritë. Një djall e dinte se me çfarë i ushqenin ata ndriçues balte. Thoshnin se ajo erë i mbante larg hijet dhe shpirtrat e ligj që mund të lëviznin natën.

    Ajo kafshë e fuqishme dhe tepër e bindur ndaj të zotit të tij tek nxitonte, lëshonte mbrapa zhurmë, pluhur dhe ndoshta nga ndonjë pellg uji që mund të shkelte, cërka balte të lagura të cilat përplaseshin në vithet e tij e deri lartë, mbi pelerinën në ngjyrë të purpurt hedhur mbi supe e të lidhur përpara në gjoks, me një lidhëse të zezë, të shoqëruar me dekoracione të ndryshme. Në ato çaste hëna të krijonte përshtypjen se po kërkonte të fshehej mbrapa reve tek po nxitonin të mbushnin qiellin. Në aq sa  ndriçonte, kalorësi përpiqej të orientohej por sykaltri, nga instikti i përhershëm, e kishte ndjer se ndodhej pranë shtëpisë. Ngriti turinjtë përpjetë dhe hingëlliti duke përplasur  këmbët tek pragu masiv i gurtë i portës. Nga ana e brendëshme të asaj porte të madhe druri, të mbërthyer fort me pafka e gozhdë hekuri, u dëgjuan lëvizje të shpejta dhe të sakta ku dihej se ishin të shërbëtorit besnik të familjes, Marko-s. Ai, me atë gjysëm përkulje që tregonte respekt e përkushtim duke u përpjekur për të mos shfaqur habinë për atë ardhje të papritur, kapi frerin e kalit dhe tek po e përkëdhelte në ballë, i uroi mirëseardhjen. Për atë Zot që ndodhet atje lart nisi të flasë ai duke drejtuar duart drejt kupës së qiellit, kam qenë tepër i shqetësuar për ty. Kam parë ëndëra të këqia dhe dëshiroja të isha pranë teje, përpara syve dhe erdhe. Shko bir, e ke gati shtratin. Bjer e fli se do të jesh tepër i lodhur.

   Kalorësi i vonuar, i zoti i shtëpisë, komandanti i gardës mbretërore pa reaguar kundrejt çdo gjëje që po dëgjonte kaloi oborin dhe mjediset e asaj shtëpie të madhe si i përfjetur. Shtyu derën e dhomës duke u shtrirë në krevat pa u përpjekur ta zënte gjumi.  Përgjatë gjithë atij udhëtimi, më tepër se lodhja e kishte shqetësuar përplasja që i kishte ndodhur  me zëvendësin e tij dhe përfundimi i saj. Ishin përgatitjet e fundit. Shumë shpejt do të kishte luftë. Ajo përplasje në gjysëm heshtje kishte filluar më shpejt. Sot përfundoi në zënkë trupore me grushta e shkelma, mund të përfundonte edhe më keq, me vdekjen e ndonjë prej tyre. I ndanë. Do të duheshin shumë burra për t’i shkëputur pasi ata ishin kthyer në bisha. Brenda rrethit të krijuar në çast, prej ushtarëve të cilët ishin nën urdhërat e tij, ndjeu veten të poshtëruar. Në atë përpjekje për të parë reagimin e të gjithë atyre që ishin të bindshën në çdo fjalë e urdhër, nga moritë e shumta të grushtave të kundërshtarit e la veten të rrëzohej në tokë. Edhe karshi shkelmave të tij nuk reagoi. Nga ajo heshtje e rëndë në fytyrat e tyre të cilën gati nuk po e kuptonte, uli edhe më shumë kokën duke e mbuluar me duar. Ishte shembulli më i mirë jo vetëm i gardës por i gjithë asaj ushtrie gjëmëmadhe. Çfarë ishte ajo që po ndodhte.  Do të mund të ngrihej prej andej dhe të përballohej me të gjithë ata trima, ku në sa e sa beteja e ndiqnin sulmin karshi armikut menjëherë pas tij. Më e keqja ndodhi fill pas asaj zënke që nuk duhej të kishte ndodhur. Mbritja e gjeneralit ishte më e tmershme se sa grushtat. A do të mundej të përballohej me zemërimin e tij. Jo. Jo, kurrë nuk do ta dëshironte atë çast. Si komandant i atyre ushtarëve që ishin motori i asaj makinerie luftarake, mendoi se kishte thyer kushtin kryesor, disiplinën. Do të pranonte çdo lloj ndëshkimi. I u kujtua momenti kur u ndodh për herë të parë para tij.  Ankthi që e kapi nëse do të pranohej të bëhej pjestar i njerëzve më të zgjedhur dhe më besnik. Si atëherë edhe sot por veçse me një ndryshim, do të ndeshej me zemërimin më të egër të atij njeriu që nuk dinte të falte në raste të tilla. E dinin të gjithë ç’domethënë thyerje e disiplinës. Kërkoi prej tyre dorëzimin e  shpatave, mburojave sëbashku me veshjet luftarake. Për ata luftëtarë kariere zbatimi i masave ndëshkimore nuk ishte asgjë përpara turpit që do të mbartnin më tej. Mes heshtjes që  zotëronte situatën, ashpërsia e zërit të gjeneralit për të qenë në gjendje aresti, i tronditi të gjithë. I ndodhur brenda çadrës që po ruhej nga jashtë me roje të shumtë, u përpoq të krijonte idenë se çfarë kishte ndodhur. Ende nuk po i shqitej egërsia e fytyrës së tij. Aty tek zbriti vrrullshëm nga kali dhe vendimarrja pas atyre që dëgjoi e dëshpëroi tej mase. Ndodheshin në prag lufte. I habiti të gjithë vendimmarja e gjeneralit për ta përjashtuar nga stërvitja. Ç’farë kishte ndodhur. Përse vendosi të përjashtohej pikërisht vetëm ai. U përpoq të kuptonte se çfarë kishte ndodhur por ishte e pamundur për të dalë në krye të asaj situate tepër të vështirë. Përsëri i u kujtuan momentet kur u përballua për herë të parë me mbretin ose më saktë me gjeneralin të veshur me uniformën e tij luftarake. Ai më të shumtën e kohës e kalonte me ta. U mahnit nga paraqitja e tij prej një luftëtari të vërtetë. Kishte forcën, shikimin e një udhëheqësi të cilën vetëm ai mund ta zotëronte. Sy shqiponjë, shikim i mprehtë. Shpesh ndjente t’i ngjante atij.

U ngrit prej shtratit duke dalë me vrull në oborin e përparëm të shtëpisë.  Hodhi shikimin tej horizontit pa u përqëndruar në diçka të veçantë duke kryqëzuar duart e tij të fuqishme përpara. As vet nuk e kuptoi se sa kishte që po qëndronte ashtu deri sa ndjeu në supin e tij dorën e lehtë të Markos. Me atë zërin gati në përkëdhelje të tij ai u përpoq të mësonte se çfarë kishte ndodhur. Megjithëse ato fjalë e zbutën në çast, përsëri nuk foli. Kam frikë se do të ketë ndodhë diçka me ty vazhdoi Marko.  Ato ëndëra të këqia që kam parë, nuk më pëlqejnë. Më thuaj biri im, më thuaj. Me një shtatlartësi pothuajse të barabartë tek po ndodheshin përballë njeri tjetrit, nisën të vëzhgoheshin me kërshëri të madhe. Ai shërbëtor i bindur diçka të keqe po ndjente. Gjatë kohës në rritje të tij e kishte përjetuar si fëmijën e vet. Me një përkushtim të cilin për herë të parë po e ndjente, pasi vetëm aty e kuptoi se çdo me thënë familje, i u dha asaj fëmije duke e njohur dhe e ushqyer me vlerat më të bukura njerëzore. Përveç amanetit nga im zot, babait tënd vazhdoi ai, por edhe nga ajo që ndjej për ty, jam gati të jap jetën. Të lutem më thuaj çfarë ka ndodhur. Ai zë i butë, i ëmbël sa s’ka më i u ndje më afër se kur ndonjëherë. Në qoftëse në përballimin e parë dhe të dytë me gjeneralin nuk ishte aq i fuqishëm të qëndronte ballë tij, tek ai mik i vjetër shpesh ndjente vetveten. Po. Ndëshkimin e meritoja. Më duket se i çova dëm të gjitha përpjekjet e tua. Poshtërova kujtimin e tim eti, i cili dha jetën për këtë vënd, për këto troje.  Në ato çaste, përsëri do të ndjente dorën e atij njeriu që i qe ndodhur pranë gjithë jetën i cili përpiqej ta bindte të shkonte të flinte. Duke shkuar drej dhomës së gjumit sëbashku me të, ndjeu të dëgjonte në vazhdimësi zërin e tij të butë si ato ilaçet qetësuese kur ai ja jepte dikur në fëmijëri. Mundohu të flesh  përsëriti ai. Mos mendo për asgjë. Nesër do të bisedojmë sëbashku por nuk ariti se reagimi i atij djaloshi tek i mbërtheu dorën për të mos u larguar prej andej, e shtangu në vend. Edhe unë mendoj se diçka do të ndodhë. Saktësisht nuk mund t’a përcaktoj. Nuk e di, mos janë zemëruar zotat me mua. Gjithmonë kam pasur besim tek to. Edhe karshi detyrës time kam qenë i vëmendshëm duke dhënë shembullin por për çka ndodh edhe në ëndrat më të frikshme që mund të shoh nuk mendoj se... Jo, jo duhet të kthehem aty. Mes asaj asaj ikje të fshehtë prej andej diçka po ndjeja, bëra gabim të madh që u  largova. Duhej të qëndroja brenda çadrës dhe të prisja si do të zhvilloheshin ngjarjet. Besoj se besnikët e mi më kërkojnë, më presin. Duhet të jem atje pranë tyre. Më kupton, diçka do t’i ndodh gjeneralit. Gjatë përleshjes vura re se, nga ata gardistë teksa na rrethonin në ato çaste që po më shihnin se si po binin mbinin mbi mua grushtet e tij të fuqishëm, ndjeva se ishin gati të përlesheshin midis tyre por i trembeshin autoritetit dhe zemërimit të gjeneralit që mund të shfaqej nga çasti në çast. Prandaj e lëshova veten përtokë,  pa u përpjekur të përballoja mërinë e grushtave dhe gjuajtjeve me shkelma prej tij. I ndodhur përballë, ai shërbëtor besnik, ai njeri mëse i mënçur kuptoi se pjesa e parë e asaj drame ishte luajtur. Nuk i kishte pëlqyer kurë fytyra ezmere si e pluhurosur edhe shikimi i pa përqëndruar i zëvëndës komandantit të gardës, e atij njeriu të ardhur për së largu, prej lindjes të pafund, tek shtroheshin në gostira të shumta dhe se si i ndronte shprehjet e ngjyrat prej cmirës dhe më të fundit për atë tjetrën që kuptonte në fytyrën e tij, ishte si Janusi me dy fytyra. Tek po mendonte nëse do të kishin kohë të mjaftueshme, mund të përballohej dhe të merte drejtim tjetër situata, pa i shprehur asgjë u largua prej andej duke u kthyer me dy shpata e thika në duar ndërkohë i dha të kuptonte se po shkonte të shalonte kuajt dhe troku i tyre do ta ri thyente përsëri heshtjen

Nuk ishte rendje por përplasje të forta dy kohëshe të këmbëve të atyre kafshëve të fuqishme. Ato krijesa të shpejta, po përjetonin shqetësimin e të zotëve. Nuk ishte hera e parë ta ndjenin veten  kaq të fuqishme për të vrapuar. Të gjitha ato fusha e livadhe dhe me sy të mbyllur do t’i shkelnin. Sa e sa herë kullosnin e bënin stërvitje në ato hapësira të pafund. Troku i atyre thundrakëve që ishin krijuar nga zoti si të tilla, ende vazhdonte të dëgjohej fuqishëm. Tej në horizont, mbrapa atyre kodrave të buta që po shfaqeshin si në një mbrojtje natyrore, ishin ngritur çadrat. Nuk duhej të binin në sytë e rojeve. Duke e ditur vendosjen e çadrave të cilat përgjatë harkut të brendshëm, gati të një gjysëm hëne të shtrirjes së tyre, ato ndaheshin në bazë të skuadrave, ai i shpjegoi Markos se nga duhej të kalonin. Gjithashtu i tregoi se atë rrugë duhej ta bënin me këmbë. Veprimet e tyre nuk duhej të diktoheshin nga rojet, nuk kishte idenë se si mund të ishin zhvilluar ngjarjet.  Lidhën kuajt dhe u nisën. Vetëm ecnin. Me intuitën e nuhatjes e shikimit, si panterat tek sulmojnë natën, të dy duhej të reagonin në mënyrën më të rrufeshme. Aty përpara, diku larg ndjen lëvizjen e disa hijeve njerëzore. Ishin rojet. U tulatën duke u bërë  njësh me tokën. Duke e kapur për krahu Markon e urdhëroi të kthehej por ai shërbëtor besnik e kishte të vështirë t’i bindej. Nuk pranoi por i u bind gjykimit tjetër, të priste  i fshehur dhe të vepronte veçse nga sinjali që do të merte prej tij. Atje në heshtje tek po ndiqte me vëmendje lëvizjet e tij filloi t’u lutej zotave për të. I tulatur siç ishte që nga momenti i parë, dëgjoi një fëshfëritje gati si përplasje krahësh e më pas kënga e një zogu nate.  Ajo nuk ishte gjë tjetër veçse një sinjal. Sinjale të vjetra, kode për të komunikuar. Marko ktheu shikimin prej tij. Një buzëqeshje e shpejtë u shfaq në fytyrën e zotërisë së tij. Në formën më të pakuptimtë e miratoi atë veprim. Pas pak çastesh përpara tyre u ndodh një nga gardistët më besnik, ai që e ndihmoi të aratisej. I ngjeshur për tokë në fytyrën e tij ai shfaqte një tmerr të pa llogaritshëm.  Nuk aritën të komunikonin pasi një grup ushtarësh u sulën mbi ta duke i çarmatosur dhe me një shpejtësi të rrufeshme e lidhën fort ish komandantin e tyre. Në çast Markos shërbëtorit të tij besnik i ngulën në gjoks një kamë të mprehtë duke ja shkulur fuqishëm prej andej.Edhe gardisti të njëjtin fat pësoi. Megjithëse e kishin mbërthyer fortë, kryegardisti edhe njëherë tre-katër prej tyre i rrëzoi në çast. Por ajo nuk mjaftoi, mbrapa shpine dikush e goditi fuqishëm me dorezë shpate. Zemërimi i tij, i shoqëruar me hidhërimin më të tmershëm të pësuar ndonjëherë tek mundohej të kuptonte se çfarë kishte ndodhur përpara disa  çastesh, nga dëshpërimi u përpoq të shpërthente duke ulëritur por ndjeu t’ja bllokonin gojën me një tufë rreckash. Po aty e çuan peshë për ta marë prej andej. Filloi të mendonte ndryshe jo nga ai veprim por nga heshtja e madhe që zotëronte natën. U tremb edhe më shumë. Mendoi se diçka më e frikshme po përgatitej të ndodhte sidomos kur e futën në një prej çadrave dhe aty mbi kokën e tij, dy-tre prej ushtarëve të gardës ishin gati t’ja ngulnin në trup tej e përtej ato shpatat e tyre të shkurtëra pa pikë ngurimi. Nuk  e dha veten por priti se si do të zhvillohej situata.  Nuk vonoi shumë dhe në çadër hyn zëvendësi i tij me të cilin ishte përleshur dhunshëm, ai urdhëroi t’i zbulohej shikimi. Në fytyrën e tij, egërsia dhe triumfi të cilën ashtu e ndjeu, shfaqej në mënyrën më të pa imagjinueshme. Ai i u afrua pranë, gati sa të prekeshin me njeri tjetrin. Nuk i’u tremb atij shikimit prej një egërsire por ngjyra dhe tjetërsimi i asaj fytyre shprehnin diçka të pa ndjerë ndonjëherë. Ai me një lëvizje dore urdhëroi t’ja rimbulonin gjithë fytyrën. Përsëri heshtje dhe errësirë. Diku përpara ndjeu lëvizje hapash dhe më tej përveç urdhërit të zëvendësit për t’ja hequr atë rrobë prej fytyre edhe disa mërmërima. E shtynë me forcë të ulej i mbështetur në gjunjë. Tek i hoqën  nga sytë atë copë rrobe shikimi i ra  mbi gjeneralin të lidhur këmbë e duar. U tmerrua. U përpoq të lexonte diçka në sytë e tij. As edhe njëherë nuk e kishte ndjerë atë  që po shihte, që po kuptonte. Megjithëse i kaloi me një shpejtësi të rrufeshme të gjitha momentet kur përballohej me shikimin e tij ky i fundit i u ndërpre nga tehu i shpatës në dorën e zëvendësit të tij tek i shpoi gjoksin tej e përtej. Atje, në atë  zbritje të shpejtë drejt botës së përtejme tek ndjeu ta ndiqte shikimi i gjeneralit dhe dhimbjes të madhe për të që nuk mund ta ndihmonte, mbylli sytë për të mos e humbur fytyrën, dritën e syve të tij.