Për ta mbështetur Mërkurin në idenë e tij interesante e cila na çon tek zanafilla e isopolifonisë, do të shfaq disa element domethënës të përjetuara nga jeta reale kur mëma, gjyshja ime, nëna e nënës time humbi një nga bijat e saj në moshën më të re. Aty, në shtëpi tek kryente shërbimet e përditshme, fillonte të vajtonte nën zë për të bijën që i kishte ikur. ''Në vijë melodike'' gati të mirë kontrolluar, do të shprehte jo vetëm humbjen e saj por edhe për shumë derte të tjera e cila në kohë të caktuara, aty në odë, në tone të ulëta do të shoqërohej edhe nga graria e fshatit. Ato ishin ulërima të thella, të mbytura të cilat më kanë tronditur ku ende i kujtoj. Por ajo më interesante, ajo që u ngacmova prej Mërkurit dhe përjetimi i momentit, ishte ajo vija melodike i atij vaji gati në këngë prej të gjitha “vajtocave”e cila kulmohej me ulërima therrëse kur trupi i të ndjerit zbritej në thellësi të tokës. Pothuajse të gjithë do ta përsërisnin nën zë vajin e marëses pasi kishin nevojë të dëgjonin edhe zërin e tyre të brendshëm. Edhe ata kishin një të tyre që prehej aty pranë dhe kishin nevojë për atë ngrohtësi të shprehur në këngënvajtim.
Si fenomen kënga-vajtim u bë gati e prekshme. Do të diskutohej në format më të ndryshme prej të gjithëve pasi interesantja e atij fenomeni ishte ajo e cilësive pozitive ose negative të jetës. Vallë pak herë ka ndodhur ku i ndjeri përmendet edhe për momentet më të “sikletshme” të tij. Ja pasoja, tjetërsimi në përmirësim i atij produkti shpirtëror, ajo ndjenja në vaj kthehet në kujtimet jetësore të tij. Se kur ka filluar si fenomen për mua nuk ka kurfarë rëndësi kur sot ai është i prekshëm si produkt. Jemi të mrekulluar. Kam ndjer ndryshimin e frymëmarrjes kur kam dëgjuar në adoleshencën time vargjet brilante të Neço Mukës të cila ende i dëgjoj me kënaqësi. Në ato meçliset ku burrat e rëndë do të konsumonin një kafe, një raki, do të kujtonin të bëmet e të dashurve të tyre. Besoj se ky do të ishte momenti, çasti për ta ndryshuar mënyrën e të shprehurit karshi asaj që krijonte atë ngacmim shpirtëror. Dhe përsëri besoj se të parët ishin burrat që ato dertet e tyre t'i shprehnin në zë. Tek ja merte tjetrit mendimin, (fjalën), sigurisht pasi ai mbaronte, do të vazhdonte ligjërimi e tij. Pa mendoni një çast që nga momenti kur e merte fjalën dikush dhe tjetri do ta ndërpriste për të vazhduar në mënyrën e tij. Me ironi në vargje i dhanë një dimension të ri. Grave dhe motrave të tyre u kërkuan për të mos i kujtuar në shtëpi në atë mënyrë. Në formën e re do të bëheshin e dhe ato pjesëtare dhe që këtu do të fillonte përjetimi më i bukur i atij “bashkëbisedimin në këngë” dhe ja isopolifonia, mrekullia, virtuoziteti i atyre njerëzve të cilët ende jetojnë në ato brigje të mrekullueshme të detit Jon.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου