Aty tek çante dallgët mbi
sipërfaqen e detit si një plug i madh, një vijë e bardhë shkume në gjatësinë
konstante të saj e shoqëronte me të njëjtin rritëm. Nga toka, ai mjet lundrues
po ndiqej me kureshtje të madhe. Ata që rendën të parët drejt molit që
shërbente edhe si pikë kufitare të vijës bregdetare ishin fëmijët. Menjëherë
pas ankorimit në bankinën e drunjtë, nga kapiteneria e portit doli një oficer i
shoqëruar nga dy ushtarë. Drejtuesit e saj, të cilët ishin një çift të rinjsh
të veshur me rroba të bardha, me çantat mbi supe u ndodhën përballë atij
oficeri trupmadh. Me buzëqeshje në fytyrë dhe lëvizje të shpenguara përshëndetën në gjuhën e tyre por ajo fytyra
e ashpër e atij njeriu eshtërmadh poshtë asaj kapele ushtarake i stepi. Pas
asaj, ata qëndruan veçse në pritje. Ato shprehje të pakta përshëndetëse në atë
gjuhë të huaj e ngacmuan për keq oficerin e shërbimit. Ai tingull gati si në
gërvishje, ish partizanit i kujtoi armikun e fundit që pushtoi atdheun e tij. Me
duart e mbërthyera fort tek rripi i mesit dhe me sytë e shtrënguar gati në picërim
mori pozicion tepër serioz si për t'u thënë atyre se ky vend tashmë ka zot.
Ishte dhjetëvjeçari i parë pas
luftës së dytë botërore dhe transporti tokësor e detar kryhej me mjetet e
mbetura prej saj. Në bankinën e molit, të ndrequr kush e di se sa vite përpara
pluskonin disa barka të vogla peshkimi e ku e ku vinte ndonjë anije për të
shkarkuar e ngarkuar mallra të ndryshme. Ndërkohë shërbente edhe si postë
kufitare bregdetare. Ardhja e një barke të tillë në atë qytet të vogël me atë
direk të gjatë gati dhjetë metra, po zgjonte kureshtjen e njerëzve të pakët që
jetonin aty. Ajo shtresë që punonte në postet drejtuese, heronj e veteranë të
asaj lufte çlirimtare, përveç zbatimit të direktivave të partisë, ishin në
përpjekje e sipër për të konsoliduar pozicionet e tyre në strukturat shtetërore.
Të pashkolluar, finok dhe naivë do të shfaqeshin tepër grotesk në sytë e të
huajve. Ai oficer, një mashkull rreth të 40-ve, me flokë gati kaçurel tek i
dilnin anash kapeles, për të mos bërë përshtypje të keqe në sytë e atyre njerëzve
të mbledhur nga kureshtja, urdhëroi largimin e tyre. Pas asaj, me shenja e
lëvizje duarsh u kërkoi ta ndiqnin. Në atë ndërtesë të vogël të lyer me
gëlqere, të ndodhur jo shumë larg pontilit prej druri, fill pas tij kaluan në
brendësi të saj edhe ata të dy. Ai oficer trup madh
zuri vend duke u ulur në kariken e ndodhur midis tavolinës dhe fotografisë të
udhëheqësit të veshur me uniformë ushtarake. U kërkoi dokumentat e identitetit.
Ishte e pakta gjë që mund të bënte. U hodhi një sy të shpejtë atyre si për të
vërtetuar se ishin të njëjtë. Pasi
rrotulloi levën e asaj aparature që të krijonte mundësinë për të komunikuar me
tjetrin, e vendosi pjesën tjetër të saj pranë veshit dhe me
një zë gati si në hungërimë u përgjigj me një “si urdhëron” të shpejtë. Duke u ngritur prej
andej, me trupin e tij të bëshëm, këmbët e hapura dhe duart në mes zuri gjithë
hapësirën e derës si për tu treguar atyre se tashmë gjithçka varej prej tij.
Nuk vonoi shumë dhe për së
largu u ndje zhurma e një xhipi ushtarak. Gati pa ndalur, prej andej zbritën dy
civilë të moshës 50 vjeçare. Seriozë ose ndoshta për shkak të detyrës duhej
thënë tepër hijerëndë, ata u drejtuan nga kapiteneria. Të dy ushtarët që ndodheshin disi të shpenguar
morën qëndrim gatitu me grushtin lartë pranë kokës. Ata, sikur të mos ta kishin
parë ndonjëherë atë ambient, i hodhën një shikim të shpejtë duke e drejtuar më
pas mbi “shkelësit e kufirit.” I kërkuan oficerit të shërbimit të regjistrohej me
imtësi çdo gjë që mund të quhej e nevojshme dhe tjetra duheshin strehuar në
ndonjë hotel ose bujtinë ku të caktohej edhe një roje për ta. Në bazë të procedurave
për raste të tilla, për tu vërtetuar shkaku i kalimit të kufirit, me ta do të
merreshin njerëz të tjerë.
Dallimi i tyre mes turmës
laramane, i bëri përshtypje të madhe atij ish partizani sot oficer shërbimi. Megjithëse kishte mar pjesë në luftë me armë në dorë kundër tyre, në një kohë
fare të shkurtër mundi të shihte disa robër. Për veç luftës, kishte dëgjuar
shumë gjëra të tjera për atë racë njerëzish që dëshironin të zaptonin gati
gjithë botën. Pas një kontrolli të imtë në mjetin e tyre lundrues deri tek
çantat të cilat i mbanin në kuriz si mushkat, duke u mar dokumentat e
identitetit së bashku me gjëra të tjera që ai mendonte se duhej ti zotëronte vet, i hipi në mjetin tjetër që kishte ardhur
fill pas eprorëve të tij. I shoqëroi në hotelin buzë detit diku më tutje prej
andej. Megjithëse ishte kurioz të përballonte shikimin me ta, kohën e shkurtër
që kishte në dispozicion nuk e shfrytëzoi. Zbriti duke shtyrë përpara
ndenjësen. Me çantat në duar dhe duke ulur kokën ata kërcyen në tokë. Përballë tyre,
diku tek shkalla e parë e hyrjes të asaj ndërtese të ndërtuar që në kohën e
Italisë i cili shërbente ende si hotel, pa u
shprehur në zë, një djalosh gati i mirëseardhi. Kjo gjë nuk i shpëtoi oficerit.
Menjëherë u ndodh midis tyre. Djaloshi u përpoq t'i shpjegonte se kush ishte por
nuk mundi. Ai i kërkoi të mos komunikonte me ta pa lejen e tij. Duke i hedhur
një shikim të shpejtë vuri re diçka të çuditshme tek ai. Ajo që mund të quhej
një lloj ngjajshmërie me shkelësit e
kufirit, e ngacmoi. Fytyra e bardhë, flokët gati në ngjyrë gruri të çelët të
qethura shkurt dhe më tepër ngjyra e syve të tij. Ai djalosh e shfrytëzoi
momentin duke u prezantua si përkthyesi. Pa e kuptuar se çfarë po bënte dhe çfarë mund të ndodhte me të më
vonë hyri në komunikim me ta. Megjithëse pati disa ngecje në atë bashkëbisedim
e mori informacionin e nevojshëm. Por ndërhyrja e menjëhershme e asaj uniforme
do ta zbrapste gjithë frikë prej tyre. Gati duke i shtyrë ata të dy, pasi i ngjiti
ato shkallë i futi në një nga ato dhoma që mund të ishte më e kontrolluar. Me
pak fjalë u kërkoi të dy ushtarëve që të tregoheshin vigjilentë. Zbriti, i
thirri atij djali që e quante veten përkthyes dhe duke e shtyrë gati me dhunë
brenda xhipit urdhëroi shoferin ti çonte në komandë. Duke u treguar i devotshëm
në detyrën që kryente, u tregoi me “imtësi” dëshirën e atij djaloshi që e
kishin si përkthyes për të komunikuar me ta.
Në ato përballime shikimesh
midis të dy atyre oficerëve diçka po përcillej. Por midis atij oficeri shërbimi
dhe djaloshit që besonte se e dinte mirë atë gjuhë veçse një hendek i frikshëm
po krijohej. Veprimi i atij besniku ndaj ligjit, gati ishte miratuar që në ato
çaste. Ndërsa për atë djalosh, pavarësisht se si kishte kaluar ato vite
internimi në atë dhe të huaj gjatë luftës së dytë botërore, nuk do të ishin
asgjë nga ato që do të vuante më tej. Duke kaluar dy situata të ndryshme në atë
vend ku u mboll fryma e luftës kundrejt të tjerëve, nga kampet e punës e më pas
qytetar të lirë. Si në ëndër i kujtohej dhe e thoshte shpesh momentin kur një
ushtar i aleancës anglo-amerikane i kërkonte të rinte e mos të kthehej në atdhe
dhe të martohej me motrën e tij. Por veçse të njëjtën përgjigje i kthente se e
priste mëma, nëna e tij në fshat.
Më tej, çështja e të dy
“shkelësve të kufirit” që ishin thjesht një çift të dashuruar, të fejuar e
ndoshta të martuar pasi nuk kishin ndonjë dokument për t'u verifikuar si të tillë, u sqarua deri në instancat më të larta të mbrojtjes kufitare dhe u lanë të lirë.
Ndërsa për njohësin e gjuhës të pushtuesve të fundit të atdheut të tyre, pas
disa muajsh të plotësimit të dosjes voluminoze me material që nga koha e luftës
ku ai ishte veçse një gjashtëmbëdhjet vjeçar, do të mjaftonin për ti dhënë
dënimin më të mjaftueshëm.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου